Sosyal güvenlik sistemi, bireylerin çalışma hayatları boyunca sağlık hizmetlerinden faydalanmalarını ve emeklilik gibi haklara kavuşmalarını sağlar. Türkiye’de sigortalılık türleri arasında yer alan 4B, kendi hesabına çalışanları yani Bağ-Kur’luları kapsar. Ancak bazı durumlarda sigortalılık sona erse bile yeniden başlama durumu ortaya çıkabilir. Bu yazıda 4B yeniden mecburi sigortalılık ne demek, hangi şartlarda başlar ve kimleri kapsar gibi merak edilen tüm detayları ele alıyoruz.
4b Yeniden Mecburi Sigortalılık Nedir?
4B yeniden mecburi sigortalılık, kişinin Bağ-Kur kapsamında olan sigortalılığının sona ermesinden sonra, yeniden kendi adına ve hesabına çalışmaya başlaması durumunda otomatik olarak sigortalılığın yeniden başlatılmasıdır. Bu durum özellikle ticari faaliyeti yeniden başlayan, vergi kaydı açtıran ya da şirket ortaklığı bulunan kişiler için geçerlidir. Yeniden mecburi sigortalılık Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından re’sen yapılır ve kişi bu durumu durdurmak istemedikçe sistem aktif olarak devam eder.
Hangi Durumlarda 4b Yeniden Mecburi Sigortalılık Başlar?
Kişinin yeniden vergi kaydı açtırması ya da şirket ortaklığına başlaması gibi durumlarda 4B sigortalılığı tekrar başlar.
Vergi Kaydının Açılması
Ticari faaliyete başlayan kişinin vergi dairesine kayıt yaptırması durumunda 4B kapsamındaki sigortalılık re’sen başlatılır.
Esnaf ve Sanatkârlar Siciline Kayıt
Esnaf ve sanatkâr olarak yeniden faaliyete geçmek isteyenlerin sicile kayıt yaptırmaları da 4B sigortalılığını otomatik başlatır.
Şirket Ortaklığının Başlaması
Limitet veya anonim şirket ortağı olunması halinde SGK bu durumu tespit eder ve yeniden mecburi sigortalılık süreci devreye girer.
4b Yeniden Mecburi Sigortalılık Kimleri Kapsar?
Bu sigortalılık türü özellikle kendi hesabına çalışanları ve bazı özel statüdeki kişileri kapsar.
Bağ-Kur Kapsamında Olanlar
Daha önce Bağ-Kur’lu olup faaliyetini sonlandıran ancak yeniden işe başlayan kişiler 4B kapsamında tekrar sigortalı olur.
Şirket Ortakları
Şirket ortağı olarak ticari faaliyete katılan kişilerin 4B sigortalılığı zorunlu olarak başlatılır.
Vergi Mükellefleri
Yeni bir iş yeri açarak vergi mükellefi olanlar da yeniden mecburi sigortalı sayılır.
Sigortalılık Nasıl Yeniden Başlatılır?
4B sigortalılığı kişinin başvurusu olmaksızın kurumlar arası veri paylaşımı sayesinde SGK tarafından otomatik başlatılır. Örneğin, vergi dairesinden alınan bir kayıt, esnaf sicil bilgisi ya da Ticaret Sicil Gazetesi’nde yer alan bir ortaklık bildirimi bu süreci tetikler. Sigortalılık, bildirimin yapıldığı tarihi takip eden günden itibaren başlar ve kişi adına prim borçlanması oluşur.
Yeniden Mecburi Sigortalılıkta Prim Ödemesi Zorunlu mudur?
Yeniden başlatılan sigortalılıkla birlikte kişi adına prim borcu oluşur ve bu borçları düzenli şekilde ödemesi gerekir.
Prim Borcu Nasıl Hesaplanır?
Her ay SGK tarafından belirlenen tutarlar üzerinden prim hesaplaması yapılır ve e-Devlet ya da SGK sistemi üzerinden görüntülenebilir.
Prim Ödemesi Yapılmazsa Ne Olur?
Prim borcu ödenmezse sağlık hizmetlerinden yararlanılamaz ve borç birikmeye devam eder. Uzun vadede emeklilik hakkı da olumsuz etkilenebilir.
4b Yeniden Mecburi Sigortalılık Nasıl Durdurulur?
Kişi ticari faaliyetini sonlandırarak vergi kaydını kapatır ya da şirket ortaklığını sona erdirirse sigortalılığı durdurulabilir. Bunun için ilgili kurumlara başvuru yapılması ve SGK’nın bu durumu tespit etmesi gerekir. Ayrıca farklı bir sigorta kolunda çalışmaya başlanması durumunda da 4B sigortalılığı sona erebilir.
4b Yeniden Mecburi Sigortalılığın Emekliliğe Etkisi Nasıldır?
Bu sigortalılık türü emeklilik sürecine doğrudan etki eder çünkü tekrar başlatılan her dönem, prim günü olarak değerlendirilir. Ancak prim borçlarının düzenli ödenmesi bu süreçte büyük önem taşır. Ödenmeyen primler hizmet süresine dâhil edilmez ve emeklilik tarihi ötelenebilir. Bu nedenle yeniden başlayan sigortalılık süreci, kişinin gelecekteki sosyal güvenlik haklarını doğrudan etkiler.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda 4b yeniden mecburi sigortalılık ne demek ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
4b yeniden mecburi sigortalılık ne zaman başlar?
Kişinin vergi kaydı açtırması, şirket ortaklığına başlaması ya da esnaf siciline kaydolması gibi durumlarda sigortalılık o faaliyetin başladığı tarihten itibaren başlatılır.
4b yeniden mecburi sigortalı oldum, bildirim yapmam gerekir mi?
Hayır, SGK bu durumu otomatik olarak tespit eder ve sigortalılığı başlatır. Ancak kişinin bilgilerini kontrol etmesi ve gerektiğinde düzeltme yapması önerilir.
Yeniden mecburi sigortalılık için başvuru yapılır mı?
Herhangi bir başvuru yapılmasına gerek yoktur. SGK, ilgili kurumlardan gelen bilgilere göre sigortalılığı kendiliğinden başlatır.
Yeniden başlayan 4b sigortalılığını durdurmak mümkün mü?
Evet, ticari faaliyetin sona erdiğini belgeleyen işlemler yapıldığında SGK’ya yapılan bildirimle sigortalılık durdurulabilir.
Bu sigortalılık türü sağlık hizmetlerinden yararlanmamı sağlar mı?
Evet, prim borcu yoksa ve düzenli ödeme yapılıyorsa kişi SGK’nın sunduğu sağlık hizmetlerinden yararlanabilir.
Yeniden sigortalılık emekliliğimi etkiler mi?
Evet, yeniden başlayan sigortalılık süresi prim günü olarak sayılır ve emeklilik hesaplamasına dahil edilir. Ancak primlerin düzenli ödenmesi bu süreçte belirleyicidir.
Aynı anda hem 4a hem de 4b sigortalı olunabilir mi?
Hayır, bir kişi aynı anda hem 4A (SSK) hem de 4B (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olamaz. Hangi sigorta türü fiilen uygulanıyorsa, diğer sigorta sona erer.
e-Devlet üzerinden 4b yeniden sigortalılık bilgisi nasıl kontrol edilir?
Kişi e-Devlet sistemine giriş yaparak SGK hizmet dökümü bölümünden yeniden başlayan sigortalılığını ve prim günlerini kolayca görüntüleyebilir.
Kaynak: https://www.nedemekti.com/
